Aktywne seksualnie kobiety w wieku prokreacyjnym często sięgają po tabletki antykoncepcyjne (OC). Przeprowadzono wiele badań wykazujących działania niepożądane tych środków na organizm kobiety. Wykazano m.in. ich zdolność do zatrzymywania wody i sodu w organizmie, co prowadzi do wzrostu masy ciała. Stwierdzono ich działanie anaboliczne oraz niekorzystny wpływ na gospodarkę lipidową i węglowodanową ustroju oraz wytwarzanie tlenku azotu. Niewiele jest jednak informacji na temat wpływu stosowanych OC na spożycie składników mineralnych oraz stan odżywienia mineralnego kobiet.
Badacze naukowi pod kierownictwem profesora Zbigniewa Krejpcio z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, przeprowadzili badania porównawcze podaży składników mineralnych oraz ich stężenia we włosach kobiet stosujących oraz nie stosujących doustną antykoncepcję.
Badania przeprowadzono w grupie 77 kobiet w wieku reprodukcyjnym 19-45 lat. Wszystkie kobiety były zdrowe. Kobiety otyłe, palące i z chorobami przewlekłymi wykluczono z badań. Kobiety badane podzielono na dwie grupy: regularnie stosujące hormonalne tabletki antykoncepcyjne oraz nie stosujące tych leków. Kobiety deklarowały stosowanie środków antykoncepcyjnych (OC) przez okres od 6 do 36 miesięcy. Przed badaniami poproszono kobiety o nie stosowanie suplementacji mineralnej (…).
Badania polegały na przebadaniu włosów kobiet z obydwu grup, na zawartość wapnia, magnezu, żelaza, cynku i miedzi. Metodą, jaką zastosowano, była atomowa spektrofotometria absorpcyjna (Zeiss AAS-3) (…).
Wyniki powyższych badań wykazały istotnie niższy poziom miedzi we włosach grupy z OC w porównaniu do zawartości tego pierwiastka w grupie kobiet, które nie przyjmowały doustnych środków antykoncepcyjnych.
Niniejsze badania potwierdziły również, że podaż wapnia w crp obu grup kobiet wynosiła około 80% zalecanej normy, a podaż żelaza była znacznie poniżej zalecanego spożycia i wynosiła około 55%. Inni autorzy donoszą, że u blisko 60% kobiet spożycie wapnia może kształtować się na bardzo niskim poziomie 200-400 mg na dzień. Jak wynika z badań epidemiologicznych niskie spożycie wapnia zwiększa ryzyko rozwoju osteoporozy, szczególnie u kobiet w wieku 16-40 lat. Badania przeprowadzone wśród kobiet zażywających OC wykazały, że miały one niższy poziom wapnia w organizmie oraz niższą gęstość kości aniżeli kobiety, które nigdy nie stosowały środków antykoncepcyjnych. Hameed i współpr. stwierdzili obniżenie poziomu wapnia, magnezu i fosforu w surowicy kobiet stosujących Lofeminal.
Deficyt żelaza i cynku w organizmie kobiet w wieku reprodukcyjnym jest również powszechny. Kabir i współpr. zaobserwowali u młodych kobiet częste występowanie anemii, co wiązało się ze spożywaniem żywności o niskiej biodostępności żelaza. Inne badania przeprowadzone w Polsce potwierdzają niską podaż żelaza u kobiet, na poziomie 47-65% zalecanej normy. Fallah i współpr. wykazali wyraźny spadek stężenia cynku w surowicy krwi kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne. Autorzy sugerują, że przyczyną tych zmian może być spadek zawartości cynku w tkankach spowodowany mniejszą jego absorbcją oraz zwiększeniem jego wydalania z organizmu. W niniejszej pracy zaobserwowano nieznacznie niższy poziom cynku we włosach kobiet zażywających OC. Z kolei Deeming i Weber wykazali, że zawartość miedzi we włosach kobiet stosujących doustą antykoncepcję spada, a zawartość cynku rośnie. W niniejszej pracy również wykazano istotnie niższy poziom miedzi we włosach kobiet grupy z OC, aniżeli grupy bez OC, co może potwierdzać wpływ stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych na zaburzenie gospodarki miedzi w organizmie. Jak wynika z prac innych autorów stężenie miedzi w organizmie koreluje dodatnio z aktywnością dysmutazy ponadtlenkowej. Obniżony poziom miedzi w organizmie może zatem wskazywać na niższy stan antyoksydacyjny (…).
Jak wynika z powyższych badań, doustne środki antykoncepcyjne wpływają na gospodarkę pierwiastkową organizmu kobiety, dlatego stosując tego rodzaju farmaceutyki, nie można zapominać o odpowiedniej diagnostyce i uzupełnianiu mineralnych niedoborów.
Wykorzystano fragmeny:
Joanna Suliburska, Zbigniew Krejpcio, Czy stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych wpływa na spożycie składników mineralnych oraz ich zawartość we włosach kobiet?, Bromat. Chem. Toksykol., 2011, 3, str. 550-555.
